(english below)
Ik leg de laatste hand aan deze blog terwijl het einde van het 4de deel van de 7de symfonie van Shostakovich rondom mij heen kolkt.
In deze symfonie duiken de harpen op in het 2de, 3de en 4de deel. In het tweede deel nemen ze de begeleiding van de basklarinet op zich met een figuur die eerder gespeeld wordt door de lage strijkers, hier getransponeerd naar de hoogste octaven van de harp om een signaal van hoop uit te sturen. Het blazers koraal aan de start van het 3de deel wordt integraal verdubbeld in de akkoorden van de harpen, niet solistisch hoorbaar, maar door de aanslag van de hoogste snaren en de boventonen van de akkoorden versterken ze de melancholie en wanhoop die achter dit motief schuilen.
Deze korte intermezzi laten veel ruimte om als harpiste te luisteren, je volledig te laten verzwelgen en iedere dag weer nieuwe elementen in de orkestratie te ontdekken.
Dat is één van de zalige aspecten van deze job: al deze nuances voelen, ze elke dag horen groeien, ook al is dat in dit geval, met deze muziek, uiterst emotioneel.
Overal gonst het over het al dan niet uitvoeren van muziek zoals deze ‘Leningrad’, gezien de huidige politiek turbulente tijden.
Ik kan alleen spreken vanuit mijn ervaring als musicus op het podium, als één van de boetseerders van deze uitvoering, maar voor mij is de vertaling van dit epos naar onze tijd, het opnieuw creëren, nu vandaag, de enige essentie.
In het orkest op het podium, de muziek voelen die de trillingen door je lijf jaagt, is een ervaring die ik iedereen ooit in zijn leven toewens. In alle facetten van de partituur hoor je een weerspiegeling van het leven: het alledaagse, de dreiging, de wanhoop, de twijfel en angst, maar ook de hoop, de hoop dat verbondenheid en ‘common sense’ zal zegevieren. Je voelt hoe sterk de noodzaak van Shostakovich was om dit te uiten, in de eerste plaats voor zijn medemens, maar zeker ook met de stille ambitie dat de tijd dit zou meedragen, wat ie deed.
Shostakovich schreef ook heel wat filmmuziek, muziek die beelden dient. Toen ik vanochtend, na de hectiek van de files, luisterde naar het 1ste deel, besefte ik hoe filmisch deze muziek is, hoe ze alles wat er in het leven van Shostakovich passeerde in de donkere dagen van de bezetting verbeeldt.
Er gaat geen seconde voorbij zonder enige emotie in dit stuk, die zal voor iedereen heel anders zijn, maar wel even intens. Voeg daar het individuele sentiment van ieder musicus op het podium aan toe en de ontroering wordt onmeetbaar.
Deze kracht die muziek heeft om dit alles als geen andere taal te kunnen verwoorden, door iedereen te laten begrijpen, zowel woede als vertedering op te roepen, eenieder mee te nemen in de tijd om ons niet te laten vergeten, is iets wat we moeten koesteren en niet mogen schuwen.
Symfonie n°7, Dimitri Shostakovich
Brussels Philharmonic, o.l.v. Yoel Levi
17 en 19 maart 2022
Whilst finalizing this blog, the 4th movement of Shostakovich’ 7th symphony is swirling round my ears.
In this symphony the harps only occur in the 2nd, 3rd and final movement. At the beginning of the second movement, the lower strings play an accompaniment that later on is transposed to the higher octaves of the harps -accompanying the bass clarinet- and as such sends a signal of hope through the resonance of these very high clear notes.
At the start of the 3rd movement, the harps double the choral of the winds and although you might not hear them in a soloist way, you do hear the plucking of the strings -again in a high register- and together with the overtones produced by the chords in the the lower strings, it empowers the feeling of melancholy and despair.
Because we only play these short intermezzi, it allows me to lose myself completely in this music and to continuously discover new details.
This is one of the great aspects of my job: being able to feel, shape and refine all these subtleties, even if -like in this case- the music is extremely emotional.
Everywhere rumor lives about whether or not this ‘Leningrad’ can be performed during these difficult times. In this matter I can only speak for myself as one of the musicians on stage, sculpting this performance: for me the interpretation and translation of this epos in our time, creating it again the way we feel today is the only real essence and an utter necessity.
Being in the orchestra on stage and feeling the music infiltrate in your bones, is an experience I wish everyone could have once in a lifetime. Every note of this score allows you to touch the reflection of every day life from back then: the ordinary, the threat, the fear, the uncertainty, but also the hope that solidarity and common sense will prevail. You can also capture the need of the composer to express his thoughts, for his fellow humans, but also hoping that his symphony would survive time and tell its story long after, which it did.
Shostakovich wrote quite a lot of film music and it struck me this morning, when I was listening to the first movement, how incredibly cinematographic this music is. Everything Shostakovich endured during the dark days of the occupation is passing right in front of our eyes.
In this symphony, not a moment passes without emotion, divergent for everyone, but similarly intens and enhanced with the individual sensibilities of each musician on stage, the outcome is simply breathtaking and silencing.
Music holds the power to express like no other language can, to make understand like no words can, to provoke anger as well as endearment, to survive time and to force us to keep remembering. This power is something we should embrace and not shy away from.
