Orchestra – Eline Groslot

Concert · glissando · harmonics · Harp · Music · Orchestra · piano · Stories · Stravinsky

Les cinq doigts

(what you hear is a homemade live recording of two pieces from Les cinq doigts by Igor Stravinsky)

Some memories stay closer to our hearts than others. A piece can also have this effect on one, sometimes because the music touches you so deep, sometimes because it makes you think about the context you played or heard it in, for me it is often a combination of both.

This weeks program in Brussels Philharmonic flashes me back to my first orchestra experience ever: Petrouchka!

Although 2 other pieces by Stravinsky are featured (Chant du rossignol and The firebird), Stravinsky as a composer touched me very deeply during my first steps in my life as a musician….

….with Petrouchka for its playful waltz in which the harp accompanies the danse of the Ballerina and the Moor. A waltz in which the harp part tries to maintain the carefree spirit of a puppet tale. The version I played as a youngster was this of 1947 where he uses only one harp in his orchestration instead of two in his first 1910-11 version.

I love the girly notes in pink I made at that time!!

….. in Orpheus(which I encountered during an orchestra project at the conservatory), where the premier tableau starts with the harp in a very cinematic way and also further along he gives her some important soloist themes that the harp sings out first in the orchestra.

…in The firebird(the first piece by Stravinsky I played in Brussels Philharmonic) where the harmonics evoke the rocking of the Berceuse and off course the enchanting glissando after the horn solo in the Finale.

He knew so well how to use the harp in his orchestration; not only in the way of pure writing and notation but also regarding balance and types of sound. In Orpheus he counts on the harpist to make a very marcato, dry but clear sound, somewhat ancient but still clearly a harp, whilst in the berceuse of the Firebird he expects that the flageolets can make a very round soundscape.

Also the 2 harp parts in Le chant du Rossignol are very storytelling -probably the most when the harp plays the rhythm of the mechanical bird- glisses, staccato marks, round chords, they all represent a special image in the story.

And still, with all his knowledge even Stravinsky wrote some five fingery chords or patterns now and then (see Kastchei’s dance f.e) and I can not wisk the thought that he did this to challenge us!

So to honor the great Stravinsky I made a little recording of two of his pieces from Les cinq doigts (for piano, unfortunately he didn’t write anything for harp solo)which you heard whilst reading this blog.

For more Stravinsky:

on my spotify you’ll find a playlist of examples given above: click here

or come and join us tomorrow:

Saturday 9th October 2021, 20.15h, Flagey : Birds, Brussels Philharmonic conducted by Jun Märkl. More info

oktober 8, 2021

21st century · Artist · composers · Concert · Harp · Orchestra · Uncategorized

Interview with Stéphane Denève

On the 12th March 2020 we played our last concert with Brussels Philharmonic before closing for a long time because of the Covid-19 pandemic. That evening we already had an empty hall out of precaution, but little did we know what was coming upon us. During what looked like an endless period of streaming concerts, having few or no audience and sitting miles away from my colleagues on stage, we finally re-open our season with REAL concerts!

Our music director Stéphane Denève is conducting Macmillan, Brahms and Schubert on this Saturday’s opening concert. The ideal moment to ask him some gps-related questions, on which he reflected with great pleasure.

EG: A lot of composers use harp in their symphonic work to create special colors, very often in a soloist way. Like the piano, the harp can stand on her own in a recital, she doesn’t need accompaniment, still she is very little used for solo repertoire by the great composers of the 20th century.

As a conductor can you think of any reason why this phenomenon has occurred?

SD: For me the first reason is the difficult competition with the piano, that has the advantage to have a pedal to stop the resonance, it makes a huge difference in performing.

The second reason I believe is indeed to write well harmonically. I am always surprised that even very good and famous composers lack the knowledge of how to write for harp. They do not really understand the pedal system; like for instance 3 on the left side and 4 on the right, also how to write for four fingers instead of five doesn’t always seem obvious for composers today.

Even Strauss wasn’t really aware of this, which is very peculiar but off course if there would have been composers who wanted to be more inventive in sound or colors at that time than the language naturally became also more chromatic and then again they bumped into the restrictions of the harp.

That is a pity, because as you know I am totally fan of the harp and one can write fantastic things that actually make the technical difficulties an inspiring way to overcome the limits and to create something original.

Like Berlioz’ most inventive ideas of orchestration were always evoked by using the limits of the instruments: f.e. in the classical time, where the timpani could not retune easily, you had to limit your symphony to 2 or 3 timpani maximum and that is interesting because it forced Beethoven to use the timpani at one particular moment and not another.

If you now should add the timpani on other places because we can and we can use different tonalities -and it has been tried-, it doesn’t work, it sounds wrong. So that actually means that the creativity with which Beethoven used the limits of this instrument was very inventive and renewing.

This is the same for the harp, the difficulty of the harmonic language can be overcome with more creativity.

What I think is also interesting is that some composers try to help solve the harmonic problem by writing for two harps in the orchestra and then you can mix more tonalities, but it is sadly not used enough.

The last reason is -and it might be something in which we will disagree- that it is very difficult to imagine the harp singing. What ever we think about the piano, it is a percussion instrument, but still we know that we can make the piano sing and I don’t think composers believe they can make the harp sing.

When you look at how to make the harp project it’s sound it is an effect which combines the piano and the harpsichord sound and composers are scared of this harpsichord sound.

Even if the harpsichord has been used with a singing effect in slow movements in Couperin f.e., it is not associated with a very lyrical sound. So composers should imagine more the possibility of writing for the harp in a singing way, because it can sing I believe and it is definitely more singing than the harpsichord.

EG: When we look into the orchestra, we have the woodwinds, the strings, the brass, the percussion and the lonely harp. Do you as a conductor subdivide us in a group when you are discovering a score?

S: I feel that it belongs to a lot of different groups; off course because of the attack and the resonance we could say that it belongs to the percussion group.

In the eighteenth and nineteenth century the harp was often used in only one way, which is a celeste way, a big lyre for the gods. The created effects in that period for me are a mix between the charm of the Paris salon and divinity.

From the beginning of the impressionism the harp was used in more specific ways, which stayed for a long time. Composers should use more effects they don’t know, like what you can do with the key on the strings or using paper, usually there is some imagination lacking in the way one writes for the harp and again that is a pity because the harp can be a very specific instrument to create special sounds that no other instrument in the orchestra can produce.

EG: In works by Strauss and Wagner f.e., there’s often a heavy orchestration in which the harp plays lots and lots of notes. I always feel that this is acoustically not very efficient. Why do you think would composers have written this and is there an added value for you as a conductor?

S: I totally agree, I am puzzled that people like Strauss and Wagner did not understand very simple things like the volume of a harp, but I believe it is because of pianism: when you add a lot of notes in a chord or arpeggio on the piano the sounds gets bigger, the more notes you play together on the piano the larger and heavier the sound, but that is not the case on the harp, on the contrary you damp previously played notes, delete harmonic colors and make even less sound.

But still, even in a very heavy orchestration it does add something, when you remove it it is like a spice missing in your dinner, maybe you don’t hear it as an audience when it is played, but you would notice if it was left out.

EG: What are the main issues or concerns you experience when a harp part is executed? Is there anything you would like to see changed technically?

S: The dream would be to have different types of harps in one. You have the chromatic harp, which wasn’t successful because it killed the glissando, which for me is one of the most beautiful things on the harp, which need to stay part of the orchestra repertoire.

I don’t know if people in future are still working on ideas were you can have both systems together, that you can switch from the pedal system to a chromatic system? It is a probably a dream of me…

Now that amplification is so wonderfully advanced, maybe we should think of having a system in the orchestra that can help raising the volume when needed, but off course it has to be done very carefully and keep the classical color of the harp, certainly it can not change it into a ‘poppy’ sound!

John Adams uses in his last pianoconcerto amplified bass, and it works very well, so it could work for harp as well I believe.

I hope that people continue to search to improve this instrument, because it is so beautiful, there is not another instrument like this and you recognize it immediately, you hear one sound and you say: that is a harp!

Openingsconcert of the new season of Brussels Philharmonic: Saturday, 11th September 2021 more info click here

september 9, 2021

Artist · Berlioz · composers · Concert · Harp · harp method · Music · Orchestra · Stories

Eight fingers and seven pedals

(english below)

Na Berlioz wordt er behoorlijk wat geschreven voor harp in symfonische bezetting.

Beroemde voorbeelden zijn het Zwanemeer(1877) en de Notenkraker(1892) van Tchaikovsky, waar de harp niet weg te denken valt. Toch zijn de cadensen voorzichtig: weinig harmonische wijzigingen, veel arpeggio’s, akkoorden in omkeringen(alles netjes per 4 vingers), merken we daar toch een zekere angst om te moeilijk, te gecompliceerd te schrijven voor het instrument? Voor de uitvoerder? Smetana met zijn Vysherad(1874) idem. Hij voegt zelfs een 2de harp toe om de akkoorden die de cadens voorafgaan, op te vangen, totaal overbodig, vandaag de dag kan 1 enkele harpist dit spelen.

Strauss maar ook Wagner durfden harmonisch heel wat complexer schrijven, denken we aan Tristan und Isolde en Die Walküre(beiden uit de vijftiger jaren die eeuw ), waarin Wagner -meer dan een kwart eeuw vroeger dan Tchaikovsky- 6 harpen op het podium plaatste en hen voorzag van een pittig partijtje!

Waar Strauss in 1888 in zijn Don Juan zich toch voornamelijk nog op arpeggio’s richtte(en in de rechterhand voor vijf vingers schreef)zien we 10 jaar later in Ein Heldenleben(1898) -met 2 harpen in de score- geen compromissen meer in de harmonische wijzigingen, die ons verplichten het pedaalwerk grondig te organiseren en een aanpassing in de vingerzetting: alle arpeggio’s zijn met vier vingers.

Veel heeft te maken met de late ontwikkeling van het instrument waardoor er nog totaal geen traditie op het gebied van harp onderricht bestond en er relatief weinig professionele harpisten opgeleid werden, laat staan virtuozen die componisten aanspoorden om voor hen te schrijven. We kunnen pas in de 2de helft van de 18de eeuw spreken van een ontwikkelde en gedocumenteerde harp techniek, omdat het instrument dan pas haar huidige vorm begon aan te nemen, hoewel het nog veel minder snaren had en ook nog geen dubbel pedaal mechanisme.

In de methode van Cousineau wordt beschreven hoe de hand met de duim en drie vingers op de harp te plaatsen, dit omdat de pink te kort is om de snaren te raken. Indien men hem in uitzonderlijke gevallen toch gebruikt, moet men de hand volledig draaien en verdwijnt de stabiliteit van het harpspel.

‘Je n’ai pas parle du petit doigt,il est cependant bon d’observer que, quoique Ton n’en fasse presque pas usage, il est ne’cessaire qu’il ne ploye jamais parce qu’alors il pourroit embarrasser les autres et qu’il faut eviter tout ce qui peut empecher la nettete du jeu . ‘ Cousineau

Hoewel er later nog pogingen werden ondernomen om deze techniek toch om te zetten naar 5 vingers, werd dit nooit succesvol, omdat men op deze manier de hand van de harpist heel veel kracht ontneemt.

De componist kan maar acht vingers per akkoord ipv 10 noteren, maar ook de virtuositeit werd enigszins bemoeilijkt door de hand 2 vingers te ontnemen. Het werd componisten dus niet makkelijk gemaakt om voor de harp te schrijven, velen waren ook niet op de hoogte van de viervingerige hand, bijgevolg schreven harpvirtuozen zelf repertoire voor hun concerten. Denken we aan Parish-Alvars, Godefroid, Posse, Zabel, Hasselmans, niet harpisten onder de lezers zullen zich afvragen: wie?? Allen waren ze zelf harpist en schreven met inzicht voor het instrument en visie op de techniek. Dit repertoire is voor de opleiding en het begrip van de harpist uitermate interessant(en het is ook het enige dat we hebben:), maar niet te vergelijken met een Sonate van Brahms. Het vond dus ook maar moeilijk de weg naar de grote podia, waardoor de harp nog steeds een rariteit bleef.

Following Berlioz’ example, a lot of harp parts were written in the symphonic work of the 19th century. The most famous examples are probably Tchaikovsky’s Swan Lake(1877) and The Nutcracker(1892). Although we can’t imagine these pieces without the harp, the cadenza’s are quite conservative, using arpeggio’s, chords with inversions(carefully written for 4 fingers) and not too many harmonic changes. Was there a certain fear of writing too difficult for this instrument’s possibilities or those of the performer? Also Smetana with his Vysherad(1874) follows the same carefulness. He even provides a second harp part to execute the chords previous to the cadenza, which is completely redundant, because nowadays we play this entirely with only 1 harpist.

Strauss but also Wagner dared to write a lot more complex, fe. Tristan und Isolde and Die Walküre (both written during the 1850’s), in which Wagner places -more than a quarter of a century earlier than Tchaikovsky- 6 harps on stage and gave them a plucky part!

In his Don Juan(1888), Strauss still mainly writes arpeggio’s(in the right hand sometimes for 5 fingers) but later on in Ein Heldenleben (1898) -with 2 harps in the score- the arpeggio’s are all for 4 fingers and he doesn’t make any compromises anymore in his harmonic using of the harp, which obliges us to well organise our pedal schemes.

A lot of this finds its origin in the late development of the harp, through which we had practically no tradition in the field of harp education and relatively few professional harpists were trained, in the least great virtuosi who inspired composers to write for them.

It was only in the second half of the 18th century that we can find a developed and documented harp method, because around that time the harp started to take its definite shape, although it still had lesser strings and only a single action pedal mechanism.

In Cousineau’s method for harp is described to place the hand on the strings with only the thumb and 3 fingers, because the little finger is too short to reach the strings in this position. In rare cases were he might have been used, the hand needed to be turned completely and consequently lost its stability.

Although other attempts were taken to create a five fingered technique, it was never very successful, because it takes out a lot of strength of the harpist’s hand.

The composer can only apply eight fingers in stead of ten per chord, but also the virtuosity was set to bounds by eliminating 2 fingers. It wasn’t made easy for composers to write for harp, a lot of them weren’t even acquainted with the four fingered hand, as such harp virtuosi started to write repertoire for their own concerts. Parish-Alvars, Godefroid, Posse, Hasselmans, if you are not a harpist, your eyebrows probably raise! They were all harpists and wrote several pieces with off course a lot of insight in the instruments possibilities and a clear vision on harp technique. This repertoire is very interesting for harpists(it is also the only thing we have 🙂 but can’t be compared with a Brahms sonata. No wonder that this repertoire experienced a difficult time reaching the large venues and as a result the harp continued to stay a curiosity.

juni 1, 2021

Artist · Berlioz · composers · Concert · Harp · Music · Orchestra · Stories

La harpe fantastique

(english below)

Het is misschien nuttig om eerst eens uit te zoeken waarom de harp vaak als buitenbeentje beschouwd wordt en waarom ik me al deze vragen stel. Daarvoor vertrek ik vanuit mijn dagelijkse omgeving: het orkest. Zet je in de zaal en kijk: de strijkers, de houtblazers, de kopers, het slagwerk, allemaal meervoud en dan de lonely harp. We zijn niet echt ergens bij in te delen, moeilijk te verplaatsen en staan overal in de weg van onze collega’s…

Berlioz was het, die systematisch de harp toevoegde aan zijn orkestraties. De eerste keer dat de harp met een vooraanstaande rol opdook, is in de Symphonie Fantastique(1830), enkel in het 2de deel, Un bal. Hij schreef meteen 2 afzonderlijke partijen en adviseerde om deze zoveel mogelijk dubbel te bezetten. Niet veel later volgt L’invitation à la danse(weliswaar een bewerking van het stuk voor piano van Weber) met een al even belangrijke rol voor de harp. Lélio, ou le Retour à la Vie mag uiteraard niet ontbreken in dit lijstje, Harold en Italie evenmin, keer op keer speelt de harp een belangrijke solistische rol binnen de partituur.

Lezen we dan zijn ‘Traité d’instrumentation et d’orchestration’ dan is het duidelijk dat de technische mogelijkheden die toen aan het instrument en de bespeler ervan werden toegeschreven absoluut nog in de kinderschoenen stonden.

….’Cet instrument est essentiellement antichromatique’…..

De dubbele pedaalharp zoals we ze nu kennen kwam pas op de markt begin 19de eeuw, niet abnormaal dus dat het instrument begin jaren ’30 van die eeuw nog niet overal een vaste waarde was. Berlioz schrijft over hoe de enkelvoudige pedaalharp voor die tijd in mi bémol gestemd stond, maar hoe de harpisten van vandaag(Berlioz’ tijd) bijna allemaal gewend waren aan de nieuwe stemming van de dubbele pedaalharp in do bémol. Hij beklemtoont dat het omwille van de pedalen onmogelijk is een chromatische toonladder te spelen, maar tegelijk ontdekt hij dan weer de mogelijkheden van het enharmoniseren(de mogelijkheid om op 2 verschillende snaren eenzelfde toon te maken), een specifiek kenmerk van de harp, dat ons meer mogelijkheden geeft dan de piano bv.

….’Les compositeurs doivent avoir soin, en écrivant les parties de harpes, de prévenir un peu d’avance l’executant du changement qu’il va avoir à faire’…

Deze zin doet me op zijn minst glimlachen als ik bedenk wat componisten een eeuw later van het voetenwerk van de harpisten vragen, maar het is toch heerlijk deze voorzichtigheid te lezen.

… ‘nous parlerons maintenant de son doigté que beaucoup de compositeurs on le tort de confondre avec celui du piano qui ne lui ressemble nullement’….

…’il faut avoir soin en general de ne pas écrire les deux mains trop près de l’un l’autre’….

… ‘toutes les successions qui obligent les mêmes doigts à sauter d’une corde à l’autre ne se peuvent écrire que dans un mouvement tres modéré’….

Dit is slechts een greep uit opmerkingen en waarschuwingen die hij neerschrijft over de harp. Als je dat vergelijkt met de andere hoofdstukken in dit naslagwerk, staat er in het geval van de harp vooral wat er eigenlijk allemaal niet kan.Hij zou zelfs collega componisten aangeraden hebben om de partijen zoveel mogelijk te verdubbelen, dan is er kans en hoop dat de harpisten van dienst alle genoteerde noten echt gespeeld krijgen, hilarisch, maar weinig uitnodigend om dit instrument in je oeuvre op te nemen.

Lees hier Berlioz’ Traité d’instrumentation et d’orchestration, la harpe.

It’s probably useful to find out why the harp is the odd (wo)man out and why I pose myself so many questions. Let’s start thinking about this: I am sitting on my harp chair in the orchestra, you are sitting in the hall watching the orchestra on stage. What do you see? The strings, the woodwinds, the brass, the percussion, all plural except for the lonely harp. We don’t really belong with any group, we are difficult to move and often blocking the visibility of our colleagues…

Berlioz was the first composer who systematically started using the harp in his orchestrations. The first time he gave us an important role was of course in the Symphonie Fantastique(1830), only in the 2nd movement, Un bal. He wrote 2 separate parts and recommended to double them. A little later the crispy part in l’ Invitation à la danse(originally a piece for piano solo by Weber) was born and also Lélio, ou le Retour à la Vie and Harold en Italie both include a substantial, sometimes soloist harp part.

By reading his ‘Traité d’instrumentation et d’orchestration’ it becomes very clear that the technical possibilities credited to the instrument as well as to the performer were still in its infancy.

….’Cet instrument est essentiellement antichromatique’…..

The pedal harp as we know today was only put on the market in the beginning of the 19th century, so it is not very strange that in the 1830’s this new instrument only had a scarcity value. Berlioz describes how the previous(single action harp) was tuned in E flat, but that the harpists of today(Berlioz’ time) were getting used to the new tuning in C flat major. He emphasizes that because of the pedals it is impossible to play a chromatic scale. At the same time he discovers the possibility of enharmonic playing, a distinguishing mark of the harp to place two strings in the same pitch, something you can not execute on the piano, f.e.

….’Les compositeurs doivent avoir soin, en écrivant les parties de harpes, de prévenir un peu d’avance l’executant du changement qu’il va avoir à faire’…

This phrase puts a big smile on my face if you think about all the footwork we have to pull off for compositions written one century later.

… ‘nous parlerons maintenant de son doigté que beaucoup de compositeurs on le tort de confondre avec celui du piano qui ne lui ressemble nullement’….

…’il faut avoir soin en general de ne pas écrire les deux mains trop près de l’un l’autre’….

… ‘toutes les successions qui obligent les mêmes doigts à sauter d’une corde à l’autre ne se peuvent écrire que dans un mouvement tres modéré’….

I only wrote down a selection of remarks that he writes about the harp. If you compare this with the other chapters in this reference work, it struck me that in case of the harp it is all about what we can NOT do. Rumor is that he even advised colleagues to double their harp parts as much as possible, because then there is a chance that all the notes written are actually played. Hilarious as this may sound it probably was not the most encouraging invitation to other composers to adopt the harp in their repertoire.

mei 24, 2021

composers · Concert · Harp · Music · Orchestra · Stories

The beauty of a days work

(english below)

Woensdagochtend, generale repetitie voor het concert van morgen.

Een prachtig programma: Le Tombeau de Couperin van Ravel, Caplets bewerking voor orkest van de Suite Bergamasque van Debussy(oorspronkelijk voor piano solo) en Poulenc’s Concerto voor 2 piano’s in d.

In mijn eerste post vermeldde ik het al, doorgaans staan er hier mooie harp partijen van de hand van grote componisten op mijn lessenaar. Le Tombeau de Couperin met zijn fijne, speelse intermezzi van de harp, delicaat en zo mooi van kleur. Ook Caplet gebruikt in zijn orkestratie veel harp, vooral in de Clair de Lune laat hij de harp de golvende linkerhand van de oorspronkelijke piano partij overnemen. Clair de Lune wordt vaak op harp uitgevoerd, het is speelbaar rechtstreeks van de piano partij, werkt uitstekend, maar toch schreef Debussy dit niet origineel voor ons, noch iets gelijkaardigs. Zijn leerling Caplet besloot wel om de harp solistisch te gaan verkennen.

Eerst is er zijn Conte Fantastique* voor harp of piano en strijkers. De partij, als componist waarschijnlijk voor piano gedacht, zou voor hem misschien logischer gevoeld hebben in een vertaling naar de harp om tot een mooie symbiose met de strijkers te komen? Caplet had zich immers bijzonder toegelegd op orkestreren en het zou wel eens kunnen dat de harp voor hem veeleer een tool was om tot die perfecte orkestratie te komen? Chromatische loopjes verving hij door glissandi, extra kleur werd toegevoegd door het gebruik van flageoletten, maar qua sfeer en intensiteit moet de harp niet inboeten tov de piano en het veel gebruikte basmotief versmelt volledig in de lage strijkers.

Zijn Deux divertissements (1924) voor harp solo werden opgedragen aan Michelin Kahn, een harpiste aan zijn zijde moet de inspiratiebron geweest zijn voor de vele pedaal effecten, wat we voor die periode behoorlijk vooruitstrevend kunnen noemen.

Tijdens het concerto van Poulenc is het even wachten in de coulissen voor mij, maar op die manier heb ik wel tijd voor dit schrijfsel.

In zijn symfonische werk vinden we steeds een harppartij(concerti niet meegerekend). In zijn Sinfonietta merk je heel goed hoe hij de harp als belangrijk kleurelement gebruikt. Binnen zijn groepje van zes (les six met link) was het Germaine Tailleferre die zich aan een harp sonate waagde. Zelf ging hij nooit door op solowerk voor harp. Er is wel het prachtige lied À sa guitare, met alweer de vermelding voor piano of harp.

In iedere geval is het concert van morgen een echte aanrader ook voor de niet-harp-nerds! Hope to see you there! (link streaming)

Wednesday morning, general rehearsal for our concert of tomorrow.

What a beautiful program: Le Tombeau de Couperin by Ravel, Caplet’s arrangement for orchestra of the Suite Bergamasque by Debussy(originally for piano solo) and Poulenc’s Concerto for 2 piano’s in d.

In my first post I already mentioned the interesting harp parts by great composers of the historical canon that are mainly the subject of my daily job. Le Tombeau de Couperin is filled with delicate and refined intermezzi by the harp. Also Caplet uses a lot of harp in his arrangement. Especially in the Clair de Lune, where he uses the harp to take over the waving motion of the left hand of the original piano version.

We often play Clair de Lune on the harp, directly from the piano score, no arrangement needed and this works very well, still Debussy never wrote such jewels for harp. His apprentice Caplet, however did decide to explore the harp in a soloist way.

First we find his Conte Fantastique* for harp or piano and strings. This part was probably designed out of the composers knowledge of the piano, but maybe after a while it felt more natural for Caplet to adapt this piece for harp in order to create a better symbiosis with the strings. Caplet had particularly engaged himself in orchestration. Could it be that the harp was more a tool for him to accomplish his idiom of a perfect orchestration? Chromatic scales were converted into glissandi, flageolets were added as colour and the often used figure in the bass of the harp, mingles even better with the strings.

His Deux Divertissements(1924) for solo harp were dedicated to Michelin Kahn. A harpist in his mind must have been the inspiration for the quiet modern techniques like the many pedal slides he uses in this piece.

I have a little time to retire during Poulenc’s concerto, which gives me the opportunity to write this blog. The symphonic work of Poulenc almost always includes a harp part(with the exception of the concerti). When you listen to the Sinfonietta, you notice how the harp is very much used as a finishing colour, a top layer of his painting. Within his club of the ‘Group des six’ it was only Germaine Tailleferre who ventured to compose for harp. He did write the beautiful song À sa guitare, again mentioning for piano or harp.

Conclusion, I can strongly recommend tomorrows concert, even for non-harp-nerds!(link streaming)

*Conte fantastique was originally written in 1908 for the chromatic harp of Pleyel. It was only in 1923 that he transformed it into a version for the pedal harp of maison Erard with the help of Micheline Kahn. You can see Caplet and Kahn together on the foto of this blog, taken in here in Brussels

mei 18, 2021

Artist · composers · Concert · Harp · Music · Orchestra · Stories

Britten een mooi startpunt

(english below)

Ik herinner mij nog zeer goed toen ik Brittens suite voor het eerst hoorde. Ik speelde nog maar enkele jaren harp en mijn mond viel wagenwijd open. Dit soort technieken had ik nog nooit gehoord op harp. Het klonk me extreem hedendaags en toch ook heel vertrouwd. Uiteraard stond ik er toen op die leeftijd niet bij stil, waarom dit stuk me zo aantrok, wel heeft het me nooit meer losgelaten.

Toen ik er dan op het conservatorium zelf mocht aan beginnen was ik de koning(in) te rijk! Zoveel informatie in 1 partituur, voor harp nog wel. Zoveel docenten die elk hun eigen zegje en visie op het stuk hadden, het maakte één iets duidelijk: het is een belangrijke compositie, binnen ons repertoire een mijlpaal, zo werd het mijn startpunt in dit verhaal en mijn eerste opname voor mijn gps.(beluister hier)

Britten schrijft naast deze prachtige suite behoorlijk wat kamermuziek (liederen voor harp en tenor) en ook in zijn orkestwerk wordt ze mooi bedeeld.

Zelfs in zijn kameropera ‘The rape of Lucretia’ kiest hij -ondanks of misschien dankzij de kleine bezetting van 12 instrumenten- voor de harp als deel van het instrumentarium. Ze geeft vaak een versterking van de tekst weer en voegt dus veel meer toe dan alleen wat kleur in de orkestratie, een mooi voorbeeld is scène 2 uit de 1ste act: Their spinning wheel unwinds.

Bovendien kan je zeggen dat hij de speeltechniek voor harp behoorlijk opwaardeerde; geen compromissen, hij experimenteerde fel met de limieten van het instrument.

Wat voor mij het allerbelangrijkste is(in het licht van mijn zoektocht); hij was een internationaal gerenommeerde componist en zelf geen harpist uit de boeiende 20ste eeuw. Zijn composities zorgden ervoor dat de harp een opkomende en nieuwe rol kreeg in de toen hedendaagse muziek.

Dit gebeurde natuurlijk niet alleen door de Suite. Zijn Ceremony of Carols(een werk voor knapenkoor en harp) is waarschijnlijk het best bekend bij het grote publiek. Britten noteert dat de harp partij ook op piano kan gespeeld worden. Interessant! Meestal staat er bij een pianopartij dat ze mogelijks ook door een harp gebracht kan worden. Een ommekeer die voor ons repertoire niet onbelangrijk is! Er is zelfs één deel(Interlude,) dat niet op piano kan gespeeld worden omwille van de specificiteit van de gebruikte techieken en voor een ander deel geeft hij een alternatieve optie voor de pianist.(link luistervoorbeeld)

In zijn ‘Eight Folk song arrangements’, maar ook in ‘Canticle V’ en ‘A birthday Hansel’, gebruikt hij de harp niet alleen als begeleid instrument van de stem, maar zoekt hij ook haar solistische capaciteiten. Net als bij andere instrumenten voelde hij zich geïnspireerd door getalenteerde vrienden (Rostropovich op cello, Bream op gitaar en Ellis op harp) en daagde ze uit in hun technische en muzikale kunnen. Zo breidt hij het technisch palet van de instrumenten aanzienlijk uit. Voor harp betekende dit bv. lange moeilijke passages met een techniek die alleen op harp uit te voeren is, een ver doorgedreven onafhankelijkheid van linker- en rechterhand, voorbeelden die we niet eerder zien in de harp literatuur, om maar te zeggen wat een enorme bijdrage Britten geleverd heeft voor ons repertoire.

Is dit wat er nodig was om de aandacht van een componist te trekken. Moest hij geïnspireerd worden door een musicus, een vakman op zijn instrument? Zou er nooit een werk zoals de Suite ontstaan zijn voor harp indien hij Ellis niet gekend had? Wellicht niet.

(meer…)

mei 15, 2021

composers · Harp · Music · Orchestra · Stories

To harp or not to harp

(english below)

Ik zit naar de Sonatine van Ravel te luisteren en kijk alweer eens jaloers in de tuin van de buren. Het repertoire voor piano (of viool) is zo ontzettend veel rijker, groter, mooier, gevarieerder? Het houdt me nu al lang bezig; als harpiste van een orkest dat hoofdzakelijk muziek uit 20ste en 21ste eeuw speelt, krijg ik voortdurend mooie, geïnspireerde partijen op mijn bord. Laten we het simpel en voor de hand liggend houden en naar Ravel en Debussy kijken. De harp wordt als een heldere pastelkleur door hun werk getrokken: La mer, Prelude à l’apres-midi d’un faune, Pianoconcert in G, Daphnis en Chloë, La valse en ga zo maar door.

De harp, hét instrument van het impressionisme…en toch, om even bij diezelfde componisten te blijven, schrijven ze buiten hun orkestwerk amper voor harp. Ik hoor u al denken: en Introduction et allegro dan? en Debussy’s Danses voor harp? Correct, die zijn er, maar ze werden geschreven in opdracht, er was dus geen intrinsieke behoefte. En zelfs toen het pareltjes bleken te zijn, ze goed onthaald werden, veel gespeeld, dan nog kwam er geen vervolg. Akkoord dat Ravel en Debussy hoofdzakelijk orkestwerk schreven en verder vooral voor piano, maar ik neem ze als voorbeeld omdat ze wellicht het best voorstellen wat ik bedoel met die kleur waarvoor de harp in het orkest gebruikt wordt, de speciale rol die ze daar toebedeeld krijgt, er moet dus een zekere liefde voor dit instrument geweest zijn, iets dat hen aansprak. Waarom dan niet buiten het orkest? Die fragiliteit die de harp in haar klank heeft, die met geen enkel ander instrument na te bootsen valt, waarom wordt dat niet meer geëxploreerd? Dat houdt me bezig. Waarom zijn er zo weinig componisten uit de canon die de harp in hun oeuvre opna(e)men?

Ik wil dat graag als musicus, als harpiste begrijpen. Vandaar deze blog; een zoektocht in de hoop hier een antwoord op te vinden en uiteraard ben ik ervan overtuigd dat een blog over klassieke muziek met als niche de harpmuziek uit de 20ste en 21ste eeuw massa’s volk gaat lokken 🙂

Recordings accompanying this blog click here

I am listening to Ravel’s Sonatine with some envy. The repertoire for piano(or violin) is so much richer, bigger, with much more variety? It puzzles me for quite some time now; as a harpist of an orchestra that plays mainly music of the 20th and 21st century, I continuously get to play beautifully inspired harp scores. Let’s keep it simple in taking Ravel and Debussy as an example. The harp is drawn true their compositions like a pastel pen stroke: La mer, Prelude à l’après-midi d’un faune, Concerto for piano in G, Daphnis and Chloë, La Valse, I can continue like this. The harp, THE instrument of the impressionism…is it? If we keep looking at these same composers we notice that aside from their orchestral work they barely wrote for the harp. You must be thinking: and what about Debussy’s Danses for harp or Ravel’s Introduction and allegro? I must agree, these masterpieces are a part of our repertoire, but both written on commission. Debussy and Ravel weren’t urged by themselves to write for harp and even afterwards, when these pieces became popular and were very often played, they still didn’t feel like writing a sequel.

Off course in this example we must emphasize that both Debussy and Ravel wrote mainly for orchestra and piano, but even so, the colour they achieve using the harp within the orchestra indicates a huge admiration for this instrument, they must have had a special place in their heart for it‘s special sound, it‘s fragility, something extraordinary, so different from other instruments. So why was there so little exploration of the possibilities and why weren’t the composers of the 20th century inspired to write for harp other than orchestra parts? I really want to try to understand this as a musician, as a harpist, that’s why I started this blog. By asking a lot of questions to myself but also to composers, colleagues, conductors etc. I hope to get some enlightening answers and take my readers into the beautiful world of the harp.

mei 12, 2021